• Kategorie
  • Szukaj
  • Jerzy Słuczan-Orkusz

Żył w latach 1924-2002. Artysta szklarz, twórca szkła unikatowego, projektant szkła użytkowego w tym szkła oświetleniowego. Od 1948 r. studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu uzyskując w 1953 r., jako jeden z trzech pierwszych studentów dyplom ze specjalizacją w zakresie szkła. Po uzyskaniu dyplomu rozpoczął pracę jako projektant w hucie szkła ‘’Józefina’’ (od 1966 r. Huta Szkła Kryształowego ‘‘Julia’‘) w Piechowicach, gdzie podczas studiów odbywał praktykę studencką. Nawiązane wówczas kontakty pomogły mu w zorganizowaniu w zakładzie już w 1953 r. ośrodka wzorcującego. Do współpracy w hucie namówił swojego kolegę ze studiów, grafika Zygmunta Waśniewskiego, który zajmował się grawerką. Słuczan-Orkusz pracował w Piechowicach do 1957 r. Tworzone przez niego naczynia użytkowe, jako pierwsze realizacje projektanta, nie były wolne od mankamentów, jednak uwzględniały panujące warunki warsztatowe i ekonomiczne. Większe uznanie spośród prac powstałych w Józefinie budziły późniejsze projekty ze szkła kryształowego formowanego odręcznie. Po odejściu z Piechowic Słuczan-Orkusz prowadził w latach 1957–1959 pracownię szkła przy wrocławskiej Pracowni Sztuk Plastycznych. Jednocześnie w 1959 r. został kierownikiem ośrodka wzorcującego huty szkła ’’Nysa’’ w Pieńsku, jedynej wówczas huty w Polsce zajmującej się produkcją szkła oświetleniowego. Projekty artysty z tej dziedziny miały charakter segmentowy; można je było zestawiać w większej liczbie, lub w przypadku mniejszych pomieszczeń, stosować pojedynczo. Doświadczenie w pracy nad szkłem oświetleniowym wykorzystywał po odejściu z ‘’Nysy’’ w 1964 r., podczas pracy w poznańskiej Spółdzielni Pracy ‘’Lumen’’ oraz w Zakładach Projektowania Sprzętu Oświetleniowego przy Wojewódzkim Ośrodku Techniki. W 1968 r. zatrudnił się w krakowskiej filii Instytutu Szkła, gdzie pracował do 1981 r. z przerwą w latach 1974-1979, poświęconych na pracę w Branżowym Ośrodku Wzornictwa przy ZHSGiT ‘’Vitropol’’ w Sosnowcu. Zakład w Krakowie dysponował dobrą bazą technologiczną, co umożliwiło projektantowi tworzenie serii wyróżniających się pod względem technologicznym szkieł barwnych, cechujących się różnymi fakturami, o charakterze paraunikatowym. Powstawały szkła mleczne, przydymione, w odcieniach żółci, czerwieni, bursztynu, o powierzchniach przypominających tuf wulkaniczny lub szkła antyczne. Projektant sięgał do form rodem z tradycji europejskiej i orientalnej. Do zdobienia projektant wykorzystywał nakładki koliste, nitki i wstęgi opasujące brzuśce, doklejane ucha, karbowane stopy. Pracował również nad zastosowaniem szkła w architekturze. W sferze jego eksperymentów pozostawały luksfery, ścianki działowe, podwieszane elementy dekoracyjne. W 1971 r. Jerzy Słuczan-Orkusz zaprezentował swoje projekty w galerii Desy na ul. św. Jana w Krakowie. Wystawa spotkała się z tak wielkim entuzjazmem zwiedzających i krytyków, że Instytut zdecydował o otworzeniu sklepu firmowego na pl. Mariackim. Choć archaizujące szkła projektanta cieszyły się popularnością wśród klientów, padały zarzuty, że w niektórych jego projektach granica pomiędzy pomysłem autorskim a historycznymi zapożyczeniami ulega zatarciu. W okresie 1982–1991 Słuczan-Orkusz pełnił funkcję głównego projektanta HS ‘’Tarnowiec’’ w Tarnowcu. Projektował dla tego zakładu szkło użytkowe, ale również oświetleniowe. Z tego okresu pochodzą oszczędne w wyrazie naczynia z serii czarno-białej, wykonywane w nieprzezroczystym, dwuwarstwowym szkle sodowym, o kształtach nawiązujących do prostych form geometrycznych (choć zdarzały się również nawiązujące do naczyń z innych epok i kręgów kulturowych). Szkło projektowano zwykle w jednym kolorze, w drugim wykonywano ewentualne ozdobniki.

W moim sklepie znajdziecie państwo wiele przedmiotów zaprojektowanych przez Jerzego Słuczana-Orkusza obrazujących jego ogromny wkład w polską szkołę projektowania szkła.